Wat als een van de meest onbekende factoren die het wereldklimaat beïnvloeden zich onder onze bevroren voeten zou bevinden? Verborgen voor het oog, in het hart van de Noordelijke IJszee, herschrijft een tot nu toe onbekend microbieel ecosysteem de regels van de opwarming van de aarde. Want ja, onder het smeltende ijs organiseert het leven zich, verandert het de chemie van de oceanen… en zou het wel eens de koers van het klimaat kunnen beïnvloeden.
Het smelten van het ijs wekt micro-organismen met superkrachten voor het klimaat
Decennialang dachten wetenschappers dat biologische stikstofbinding, het proces waarbij stikstof uit de lucht wordt omgezet in voedingsstoffen die bruikbaar zijn voor het zeeleven, alleen in warme wateren plaatsvond. Maar recente expedities naar de Noordpool hebben daar verandering in gebracht. Aan boord van de schepen Polarstern en Oden hebben onderzoekers intense activiteit van diazotrofen onder het meerjarige ijs waargenomen.
Micro-organismen die zonder licht en in absolute kou kunnen overleven, zetten stikstof om in ammonium, een brandstof voor algen. Dit gebeurt in de donkere wateren van het Euraziatische bekken, waar men dacht dat er geen leven was. Deze ontdekkingen, bevestigd door studies zoals die van Lisa von Friesen of gepubliceerd in Frontiers in Microbiology, onthullen een actieve, discrete… maar beslissende microbiële wereld.
Een onzichtbare cyclus die het leven en de koolstofopslag in de Arctische Oceaan ondersteunt
Dit is niet alleen een biologische curiositeit. Door ammonium te produceren, voeden deze microben algen, die zelf de basis vormen van de hele mariene voedselketen. Deze algen absorberen ook kooldioxide en dragen zo bij aan de beroemde arctische “koolstofput”.
Meer algen betekent meer schaaldieren, meer vissen, meer vogels… maar ook meer opgevangen CO₂. Dit natuurlijke mechanisme speelt een cruciale rol in de regulering van het wereldklimaat. En de waargenomen stikstofbindingspercentages, tot 5,3 nanomol per liter per dag, evenaren die van gematigde oceanen!
Maar dit mechanisme blijft kwetsbaar. Het smelten van het ijs verandert de watercirculatie, de lokale chemie en verstoort het evenwicht. De stikstof in het Noordpoolgebied wordt dan een waardevolle indicator: hij onthult de intensiteit van de microbiële activiteit en dus, indirect, de gezondheid van de koolstofput.
Deze microben veranderen onze klimaatmodellen: ze moeten dringend worden geïntegreerd
Daar wringt de schoen: onze huidige klimaatmodellen houden geen rekening met deze bron van poolstikstof. Ze zijn nog steeds gebaseerd op het idee dat de Noordpool vrijwel geen stikstof vastlegt. Een tekortkoming die nu onhoudbaar is geworden.
Lasse Riemann, medeauteur van verschillende recente studies, benadrukt dat het tijd is om onze voorspellingen over de productiviteit van de zee en de koolstofopname bij te werken. Want als deze microben zich verspreiden, kunnen ze veel meer CO₂ opnemen dan verwacht, of juist minder, afhankelijk van de lokale omstandigheden.
Kortom, een beter begrip van deze micro-organismen betekent een betere voorspelling van de ontwikkeling van het wereldklimaat.
De microbiële wereld van het Noordpoolgebied integreren in onze klimaatstrategieën
Terwijl elke zomer nieuwe ijsvrije gebieden worden ontdekt, nemen deze onzichtbare gemeenschappen toe. Wat als de toekomst van het klimaat afhangt van deze koude microben?
De oplossing is niet magisch, maar wel waardevol: deze gegevens integreren in modellen, de evolutie van deze bacteriën volgen, poolonderzoek ondersteunen. Want zelfs in de meest extreme omgevingen bepaalt het leven nog steeds het lot van de planeet.
