Een kleine, maar buitengewone ontdekking heeft mogelijk de numismatische geschiedenis van Saksen herschreven. De vondst deed zich voor in een veld bij Gundorf, ten noordwesten van de Duitse stad Leipzig, toen Daniel Fest, een gecertificeerd amateur-metaaldetectorist, een kwart stater (een soort gouden munt die ook werd gebruikt door de Keltische stammen die in Midden-Europa leefden) van bijna puur goud van 2200 jaar oud opgroef.
Wat het ontwerp betreft, toont de voorzijde van de gouden munt het gestileerde hoofd van een dier, mogelijk een hert, terwijl de achterzijde een open ketting met verdikte uiteinden, een ster met afgeronde randen en een bol toont, motieven die veel voorkomen bij de Keltische gemeenschappen in Noord-Bohemen.
Volgens deskundigen is de munt in bijna perfecte staat, waardoor het een ontdekking van groot belang is voor de archeologie van de regio. Zeker gezien het feit dat er tot voor kort slechts twee Keltische munten in Saksen bekend waren, waarvan er één, ontdekt in de 19e eeuw, helaas verloren is gegaan. De munt is aan het publiek gepresenteerd door het Staatsbureau voor Archeologie in Dresden.
Regenboogkommen
“Hoewel Saksen buiten de Keltische nederzettingsgebieden lag, bewijst deze vondst dat er voortdurend uitwisselingen en contacten plaatsvonden. Het was geen munt die in omloop was in strikt economische zin, maar waarschijnlijk een statussymbool of onderdeel van een symbolische schat van een lid van de lokale elite die handel dreef met de Keltische gemeenschappen”, aldus Regina Smolnik, staatsarcheoloog van Saksen.
Barbara Klepsch, minister van Cultuur en Toerisme van Saksen, verklaarde: “Deze gouden munt is een tastbaar fragment van onze geschiedenis, dat nieuw licht werpt op de handel in de oudheid en de mensen die hier ooit leefden. Bovendien laat deze vondst zien hoe burgerparticipatie bijdraagt aan het ontdekken en behouden van onze culturele identiteit.”
Vanwege zijn bolle vorm behoort de munt tot een klasse van Keltische gouden munten die Regenbogenschüsselchen (regenboogschaaltjes) worden genoemd. Deze term is afkomstig van een oude legende die beweert dat er schatten te vinden waren op de plek waar een regenboog de grond raakte, en dat deze gebogen gouden munten uit de lucht waren gevallen. Het is waarschijnlijk dat dergelijke verhalen in het verleden zijn ontstaan omdat sommige munten van dit type vaak in de velden terechtkwamen nadat ze door de regen waren meegevoerd, wat de mythe dat ze uit de lucht vielen, versterkte.
Tot nu toe was de oudste bekende munt in Saksen een zilveren quinarius (een Romeinse zilveren munt met een waarde van de helft van een denarius) die in 2007 in de buurt van Zauschwitz werd gevonden en dateert uit het begin van de 1e eeuw. De gouden munt die in Gundorf is gevonden, is echter bijna een eeuw ouder dan die vondst, waardoor het de oudste munt is die ooit in Saksen is gevonden en aantoont dat de regio al veel eerder dan werd aangenomen handelsbetrekkingen onderhield met Keltische gebieden.
De stater van Gundorf is inmiddels perfect gedocumenteerd en geconserveerd en wacht op tentoonstelling in Dresden. “Deze vondst verrijkt niet alleen het archeologische archief van Saksen, maar onderstreept ook het belang van samenwerking tussen burgers en wetenschappers bij de bescherming van cultureel erfgoed”, concludeert archeologe Regina Smolnik.
