Decennialang werkten duizenden arbeiders onder extreme omstandigheden in enkele van de grootste goudmijnen van Latijns-Amerika, wat zijn stempel drukte op de economie en de samenleving van hun regio’s. De intensieve exploitatie van deze grondstoffen veranderde dorpen en leidde tot geschillen over de controle over de rijkdom en de veiligheid van de arbeiders.
Tegenwoordig liggen veel van deze gebieden braak, maar de herinnering aan de goudkoorts blijft levendig. Het herstel van deze mijnen brengt financiële, juridische en milieuproblemen met zich mee en vereist een heroverweging van de manier waarop dagbouw wordt bedreven.
Wat is een van de grootste openluchtgoudmijnen in Latijns-Amerika die men opnieuw wil openen?
De mijn van Serra Pelada, gelegen in de Braziliaanse staat Pará, werd in de jaren 1980 een symbool van de goudkoorts. De ontdekking ervan leidde tot een massale toestroom van mijnwerkers en transformeerde de regio tot een epicentrum van mijnbouwactiviteiten.
Op het hoogtepunt waren bijna 100.000 arbeiders betrokken bij de ontginning, die werd beschouwd als een van de grootste openluchtgoudmijnen van Latijns-Amerika.
Het werk was volledig handmatig: de mijnwerkers droegen zakken met 30 tot 60 kg rotsen en klommen via houten ladders, bekend als ‘Adiós mamita’. Elke werkdag bracht voortdurende risico’s met zich mee, zoals aardverschuivingen en valpartijen, terwijl de arbeiders op zoek waren naar goud in de hoop hun economische lot te veranderen.
Onder de historische arbeiders is Chico Osório een levend voorbeeld van ambachtelijke mijnbouw. Na tientallen jaren ervaring inspecteert hij nog steeds putten en versleten machines in het gebied.
Tijdens zijn tijd in Serra Pelada wist hij bijna 700 kilo goud te winnen, waarvan hij een deel investeerde in apparatuur en persoonlijke bezittingen.
Momenteel wonen veel voormalige mijnwerkers in Curionópolis en zijn ze lid van lokale coöperaties. Deze organisaties proberen de mijn nieuw leven in te blazen, maar worden geconfronteerd met interne geschillen, miljoenen schulden en juridische problemen die het verkrijgen van vergunningen en het plannen van nieuwe activiteiten bemoeilijken.
De uitdagingen bij het heropenen van een van de grootste goudmijnen
Zoals vaak het geval is in de mijnbouw, brengt de heropening van Serra Pelada verschillende obstakels met zich mee:
- Strenge milieuregelgeving: het Amazonegebied eist dat normen worden nageleefd om verontreiniging door kwik en andere extractieprocessen te voorkomen.
- Interne conflicten: het voorzitterschap van de coöperatie is het onderwerp geweest van juridische geschillen die strategische beslissingen vertragen.
- Opgebouwde schulden: openstaande financiële verplichtingen beperken de mogelijkheden om te investeren in infrastructuur en personeel aan te nemen.
- Veiligheidsomstandigheden: trappen en machines zijn in slechte staat, waardoor het risico op ongelukken toeneemt.
Sommige mijnwerkers hebben gekozen voor clandestiene activiteiten, hoewel deze praktijk milieuproblemen veroorzaakt, met name door de vervuiling van rivieren en watervoerende lagen.
De informele winning toont echter aan dat er nog steeds goud in de grond aanwezig is, waardoor de mogelijkheid van herstel levend blijft.
Een stukje geschiedenis: de sociale en ecologische impact achter deze Braziliaanse mijn
De mijn heeft niet alleen de economie van Curionópolis veranderd, maar ook het sociale leven van de plaats. Tijdens de goudkoorts was de regio het toneel van geweld, uitbuiting en overbevolking, met duizenden mensen op een klein oppervlak. De aanwezigheid van kwik en de grootschalige grondverzet hebben ecologische gevolgen gehad die tot op de dag van vandaag voortduren.
De heropening, indien deze doorgaat, moet een evenwicht vinden tussen economische kansen en de bescherming van het ecosysteem, een uitdaging die zich in veel van de grootste goudmijnen in Latijns-Amerika voordoet. Dit evenwicht tussen economisch voordeel en duurzaamheid is cruciaal voor de toekomst van de mijnbouw in de regio.
De coöperatie die Serra Pelada beheert, vertrouwt op overeenkomsten met particuliere bedrijven om de winning op legale en duurzame wijze te hervatten.
